Khắc phục sự cố Bộ tách nước Yoshitake DS-1 và DS-2

Trong quá trình vận hành, dù van tách ngưng DS-1/DS-2 được thiết kế bền bỉ, vẫn có thể phát sinh một số sự cố. Dưới đây là hướng dẫn khắc phục sự cố van tách ngưng chi tiết, giúp bạn nhanh chóng tìm ra nguyên nhân và sửa chữa đúng cách.

Van không xả nước ngưng (nước ngưng vẫn đọng)

• Nguyên nhân 1: Strainer (bộ lọc cặn) bị tắc
  • Dấu hiệu: Lưu lượng nước ngưng ra rất ít hoặc không thấy nước chảy ra trap. Áp suất đầu vào tăng bất thường.
  • Cách khắc phục:
    • Tắt nguồn hơi/khí và giảm áp suất về 0.
    • Tháo strainer xuống, vệ sinh hoặc thay lõi lọc mới nếu cặn bám quá nhiều.
    • Lắp lại strainer đúng chiều mũi tên, siết chặt bulông hoặc ren vừa đủ.
    • Khởi động lại và quan sát việc xả nước ngưng.
• Nguyên nhân 2: Trap (bẫy hơi/khí) bị kẹt hoặc hỏng
  • Dấu hiệu: Sau khi strainer sạch, vẫn không có nước ngưng chảy ra. Trap kêu “cạch” hoặc đóng kẹt.
  • Cách khắc phục:
    • Kiểm tra trap: mở nắp, vệ sinh hạt lọc bên trong hoặc thay thế cơ cấu van (ball, diaphragm) nếu mòn hỏng.
    • Đảm bảo trap lắp thẳng, cửa xả đặt thấp hơn đầu ra van DS-1/DS-2 tối thiểu 5–10 cm để nước ngưng tự chảy.
    • Khởi động lại hệ thống, quan sát trap xả liên tục.
• Nguyên nhân 3: Lưu tốc quá cao so với thiết kế (hơi >30 m/s, khí >15 m/s)
  • Dấu hiệu: Nước ngưng vẫn đi cùng hơi/khí (“water carry-over”), có tiếng kêu rì rào hoặc rò rỉ hơi ở đầu downstream.
  • Cách khắc phục:
    • Kiểm tra sơ đồ đường ống upstream: lắp thêm van giảm áp (pressure reducing valve) hoặc điều chỉnh vòng quay bơm/van xả để giảm lưu tốc.
    • Nếu không thể giảm lưu tốc, cân nhắc nâng cấp lên model có kích cỡ lớn hơn để đáp ứng lưu lượng.
    • Sau khi điều chỉnh, đo lại lưu tốc bằng đồng hồ siêu âm hoặc thiết bị đo phù hợp, đảm bảo ≤30 m/s (hơi) hoặc ≤15 m/s (khí).
• Nguyên nhân 4: Nozzle hoặc baffle bên trong bị mòn, biến dạng
  • Dấu hiệu: Tuy strainer và trap hoạt động bình thường, nhưng vẫn có nước ngưng qua khỏi van. Cấu trúc ly tâm giảm hiệu quả.
  • Cách khắc phục:
    • Tắt nguồn áp, tháo dỡ bộ phận che (tấm baffle) và nozzle kiểm tra. Nếu thấy dấu hiệu mòn, rạn nứt hoặc biến dạng, cần thay thế phụ kiện chính hãng.
    • Khi lắp lại, đảm bảo gioăng giữa thân van và phần nắp baffle không bị hư hỏng, tránh xì hở.
    • Lắp đúng chiều và siết bulông đồng đều. Sau đó kiểm tra lại hiệu quả tách nước ngưng.

Van bị rò rỉ hơi/khí tại mối nối

• Nguyên nhân 1: Bulông siết chưa đủ lực hoặc siết không đều
  • Dấu hiệu: Hơi/khí phun ra quanh mối nối mặt bích, hoặc từ ren bị xì.
  • Cách khắc phục:
    • Tháo mặt bích hoặc nối ren ra. Kiểm tra gioăng, sử dụng gioăng mới nếu thấy cũ, nứt nẻ hoặc biến dạng.
    • Siết bulông theo thứ tự chéo (1–3–5–7…, 2–4–6–8…) với cờ lê lực đúng giá trị khuyến nghị (tham khảo phần 8).
    • Với ren, quấn seal tape PTFE chất lượng cao đủ lượt (2–3 vòng) và siết vừa đủ, tránh siết quá căng làm xước ren.
• Nguyên nhân 2: Gioăng đệm (gasket) mặt bích không chính hãng hoặc lắp lệch
  • Dấu hiệu: Rò rỉ ở nhiều vị trí quanh mặt bích hoặc tình trạng rò rỉ quay vòng (xì nhỏ liên tục).
  • Cách khắc phục:
    • Tháo mặt bích, loại bỏ gioăng cũ hoàn toàn. Dùng dung môi hoặc cồn vệ sinh bề mặt tiếp xúc phẳng.
    • Lắp gioăng mới đúng tiêu chuẩn (ví dụ gasket dạng non-asbestos hoặc graphite phù hợp với áp suất ≤2 MPa, nhiệt độ ≤220 °C).
    • Đảm bảo gioăng nằm phẳng, tâm đồng đều với lỗ bu-lông.
    • Siết bulông đúng thứ tự chéo và đủ lực.

Hiện tượng áp suất chênh lệch tăng cao

• Nguyên nhân 1: Strainer quá bẩn hoặc bị nghẹt hoàn toàn
  • Dấu hiệu: Áp suất đầu vào cao hơn đáng kể so với đầu ra (>0,02 MPa) mặc dù không nhiều nước ngưng.
  • Cách khắc phục: Vệ sinh hoặc thay lõi strainer; kiểm tra lưu tốc thực tế; đảm bảo strainer kích cỡ đủ để không gây cản trở dòng chảy.
• Nguyên nhân 2: Nozzle bên trong bị đóng cặn hoặc bị mài mòn
  • Dấu hiệu: Áp suất chênh lệch lớn dù đường ống sạch. Dòng chảy ban đầu mạnh, sau đó yếu dần.
  • Cách khắc phục:
    • Tắt nguồn áp, tháo nắp van.
    • Kiểm tra nozzle và baffle, vệ sinh bằng cọ mềm hoặc dung môi chuyên dụng để loại bỏ cặn bám.
    • Nếu mòn sâu, thay nozzle chính hãng.
• Nguyên nhân 3: Chất lượng hơi/khí quá bẩn nhiều hạt rắn hoặc có dầu
  • Dấu hiệu: Strainer và nozzle thường xuyên bị tắc, áp suất biến động thất thường.
  • Cách khắc phục:
    • Lắp thêm bộ lọc dầu (oil separator) hoặc bộ làm khô (air dryer) trước van tách để loại bỏ dầu và hơi ẩm.
    • Tăng tần suất bảo trì strainer, vệ sinh hàng tuần/nửa tháng tuỳ cấp độ ô nhiễm.